Bóle kolana przy chodzeniu po górach – sprawdź 3 możliwe przyczyny!
Wszystkie pory roku stanowią dobry moment na górską wycieczkę. I choć zimowa wędrówka jest dużo bardziej wymagająca niż letni trekking, to jednak do każdej z nich zawsze musisz się odpowiednio przygotować. W przeciwnym razie mogą zacząć Ci dokuczać bóle kolana. A co zrobić w sytuacji, kiedy bóle kolana utrudniają ruch, pomimo doskonałego przygotowania do wyprawy? I dlaczego tak się dzieje? Sprawdź trzy możliwe przyczyny!
1. Przygotuj się na… ból?
Po pierwsze – czasem Twoja kondycja fizyczna wcale nie jest tak dobra, jak Ci się wydaje. Nawet jeśli nie ruszasz na szlak prosto zza biurka, to jednak Twój organizm może nie być właściwie przygotowany do podjęcia dużego, jednorazowego wysiłku. Całodniowa wyprawa górska to często wiele kilometrów marszu o zróżnicowanej intensywności.
Niekiedy mięśnie nie są wystarczająco mocne, aby odpowiednio odciążać stawy przez wiele godzin i w efekcie pojawiają się bóle kolana. W innych przypadkach problem przygotowania dotyczy braku odpowiedniego wyposażenia, najczęściej – butów lub kijków. Niewłaściwie dobrane obuwie, noszone przez wiele godzin, może wpłynąć na Twój komfort oraz wywołać bóle kolana. Z kolei kijki trekkingowe mają za zadanie odciążać nogi i kręgosłup oraz zwiększać stabilizację, zwłaszcza podczas stromych zejść. Ich brak może sprawić, że bóle kolana będą się nasilać.
Bóle kolana – jak ich uniknąć?
Jak zminimalizować ryzyko wystąpienia bólów kolana? Przed wyjazdem w góry, wzmacniaj systematycznie mięśnie. Ułóż swój plan ćwiczeń z pomocą trenera personalnego. Możesz także skorzystać z aktywności przeznaczonej nie tylko do wzmacniania mięśni, lecz także do utrzymania funkcji stawu kolanowego. Znajdziesz je w artykule: Proste ćwiczenia na ból kolan. Pamiętaj także, aby dobrać odpowiedni sprzęt do górskich wędrówek. Jeśli uprawiasz klasyczny trekking, zaopatrz się w kijki. Nie zapomnij również o obuwiu przeznaczonym do chodzenia po górach. A jeżeli masz problemy z prawidłowym ruchem stóp, dobierz wkładki ortopedyczne u specjalisty.
2. Bóle kolana a choroba zwyrodnieniowa stawów
Osteoartroza należy do najczęściej występujących chorób przewlekłych – wśród osób powyżej 75. roku życia choruje na nią ponad 80% populacji [1]. Nie oznacza to jednak, że choroba zwyrodnieniowa stawów omija ludzi młodych. Choć jednym z czynników ryzyka jest wiek, to jednak ChZS może rozwijać się również u pacjentów przed trzydziestym rokiem życia, zwłaszcza jeśli uprawiają sport wyczynowo. Więcej na temat czynników ryzyka znajdziesz w artykule: Choroba zwyrodnieniowa stawów – czy jestem w grupie ryzyka?.
Jeśli bóle kolan doskwierają Ci najczęściej podczas rozpoczynania ruchu lub w przypadku gdy wcześniej odczuwasz krótkotrwałą sztywność, a przy poruszaniu się słyszysz charakterystyczne trzeszczenia, udaj się do ortopedy. Są to standardowe symptomy choroby zwyrodnieniowej stawów, które podczas górskiej aktywności mogą się nasilać.
Bóle kolana w osteoartrozie – co zrobić?
Jak leczyć bóle kolana w chorobie zwyrodnieniowej stawów? Po pierwsze – zapisz się do lekarza. Specjalista określi, czy w Twojej sytuacji wystarczy zmiana nawyków, odpowiednio dobrane obuwie oraz rozpoczęcie ćwiczeń na kolana, czy też nie obejdzie się bez leczenia farmakologicznego lub, w skrajnych przypadkach, chirurgicznego. W ramach leczenia farmakologicznego stosuje się także np. lek Piascledine, którego składniki wpływają bezpośrednio i pośrednio na tworzenie składników chrząstki (kolagenu oraz proteoglikanów, np. agrekanu), przywracając ich fizjologiczne proporcje w stawie. Mają także działanie ograniczające degradację składników chrząstki i zmniejszają wytwarzanie prozapalnych substancji. Piascledine to lek dostępny bez recepty w każdej aptece. Poza stosowaniem leków na stawy, możesz także zacząć korzystać z kąpieli leczniczych i zwrócić większą uwagę na swoją dietę.
3. Bóle kolana a zespół fałdu przyśrodkowego
Bóle kolana, które nasilają się w górach, mogą występować także w zespole fałdu przyśrodkowego. Taki ból pojawia się w przedniej części kolana, a niekiedy towarzyszy mu wrażenie „przeskakiwania czegoś w kolanie” i miejscowej niestabilności. Jaka jest przyczyna zespołu fałdu przyśrodkowego? Fałdy błony maziowej to pozostałość po okresie rozwoju płodowego – chociaż powinny zaniknąć, u wielu osób dorosłych nadal występują, przybierając różne wielkości [2]. Pamiętaj, że regularne przeciążenia o powtarzalnym charakterze, czyli między innymi wspinanie się lub schodzenie ze szczytu, mogą nasilać dolegliwości. Podrażnienie struktury wywołuje bóle kolana.
Ta dolegliwość początkowo bywa trudna do zdiagnozowania (podobny obraz kliniczny czasem dają np. uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej). Niekiedy jednak zespół fałdu przyśrodkowego może być zdiagnozowany już podczas wywiadu i badania palpacyjnego, choć z reguły niezbędne jest wykonanie RTG, USG lub rezonansu magnetycznego.
Czym można zwalczyć takie bóle kolan?
Jak leczyć bóle kolana w zespole fałdu przyśrodkowego? Wiele zależy od stopnia dolegliwości. W leczeniu doraźnym sprawdzą się zimne okłady lub środki przeciwbólowe. Plan leczenia przewlekłych dolegliwości bólowych powinien ustalić lekarz. Często wybieraną metodą na start jest fizykoterapia. Czasem niezbędna może się jednak okazać iniekcja sterydowa lub operacja artroskopowa [3]. Wszystko zależy od indywidualnego przypadku i stopnia zaawansowania problemu.