Choroba zwyrodnieniowa stawów a dobór właściwego obuwia

Przeczytaj w 6 min

Mówiąc o chorobie zwyrodnieniowej stawów, zazwyczaj podkreśla się kilka popularnych czynników ryzyka: nadwagę, płeć żeńską, uprawianie sportów nadmiernie obciążających stawy czy też nieprawidłową budowę stawu. Niewiele osób wie, że noszone obuwie może odgrywać istotną rolę w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Jak to jest jednak możliwe? Jak dopasowanie obuwia może wpływać na stawy?


Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą chorobą stawów. Jej głównym objawem jest ból stawów. Może jednak postępować przez wiele lat, początkowo nie dając żadnych objawów, nawet bólu stawów. Ale jaki jest związek choroby zwyrodnieniowej stawów z noszonym obuwiem? Czy buty mają jakikolwiek wpływ na stawy? Jakie buty powinny nosić osoby, cierpiące na chorobę zwyrodnieniową stawów lub ból kolan?

Buty a ból stawów…

Wiele kobiet (a to właśnie płeć żeńska jest częściej narażona na wystąpienie choroby zwyrodnieniowej stawów) uwielbia kupować buty. Szpilki, koturny, czółenka… lista jest naprawdę długa. Niestety – źle dobrane obuwie może nieść za sobą szereg konsekwencji zdrowotnych. Buty, które nosimy na co dzień, nie są niestety obojętne dla stawów i ich prawidłowej pracy. Zatem jakie obuwie powinni nosić pacjenci, mający na uwadze zdrowie swoich stawów? O czym warto pamiętać, kupując nową parę butów?

Szpilki a problemy ze stawami i ból kolan… Jak szpilki wpływają na stawy?

Szpilki są uznawane za optycznie wysmuklające kobiecą sylwetkę buty. Wiele kobiet twierdzi, że szpilki dodają im pewności siebie i podkreślają elegancki styl. Co więcej, w wielu miejscach pracy szpilki są obowiązkowym elementem stroju. Niestety, te chętnie noszone buty mogą przyczynić się do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W jaki sposób? Podczas noszenia szpilek pięta zostaje uniesiona – tym samym ciężar ciała nie jest już rozkładany równomiernie, lecz zostaje przeniesiony głównie na przód stopy. Stawy śródstopno-palcowe są wtedy ułożone w sposób nienaturalny w tak zwanym zgięciu grzbietowym. Im wyższy obcas mają szpilki, tym większe jest zgięcie i przenoszone obciążenie. W wyniku nierównomiernego rozłożenia ciężaru ciała, postawa osoby chodzącej w szpilkach oraz sposób jej chodu zmienia się. Nienaturalny rozkład sił w stopie może być przyczyną bólu kręgosłupa oraz bólu kolan. To zjawisko obrazowo opisuje doktor nauk medycznych Cezary Michalak w jednym ze swoich artykułów: Dlaczego szpilki są niezdrowe? Co więcej, przód buta, często zwany potocznie noskiem, może wpływać na deformacje w okolicach palców, jeżeli nie jest odpowiednio szeroki. Słaba amortyzacja stopy w szpilce jest kolejną wadą tych wyjątkowo kobiecych butów. Nie bez znaczenia jest również obwód obcasa. Im obcas jest cieńszy, tym większe jest ryzyko skręcenia stawu skokowego. Polecamy przeczytać więcej na ten temat w interesującym tekście: 7 najgorszych butów dla twoich stóp. Noszenie szpilek może wpływać na ryzyko wystąpienia zwyrodnień stawów. Ból kolan, ból kręgosłupa, ból lędźwi – to często cena za miłość do wysokich obcasów. Czy zatem warto? Każdy powinien ocenić to sam. Warto jednak z pewnością zachować rozsądek w noszeniu szpilek. Aby uniknąć bólu kolan lub bólu kręgosłupa, dobrze jest przemyśleć częstotliwość noszenia tego typu obuwia i ograniczyć ją w miarę możliwości.

Koturny – czy też powodują ból stawów? Czy koturny są bezpieczniejsze od szpilek?

Koturny to drugie zaraz obok szpilek buty, które są postrzegane jako wydłużające sylwetkę. Często noszone latem, wydają się świetną alternatywą dla cienkich i wyjątkowo wysokich obcasów. Dla wielu kobiet koturny są znacznie wygodniejsze i łatwiejsze do poruszania się. Koturny wydają się stabilne i pozornie nie wzbudzają niepokoju o ból stawów. Niestety… pozory często mylą. Stopa w koturnach jest ułożona przez cały czas w tej samej pozycji i nie zgina się, jak to się dzieje naturalnie w butach o płaskiej podeszwie lub boso. Przesuwanie stóp po podłożu ze stałym obciążeniem ciężarem buta sprawia, że narażenie na urazy stawów jest bardzo duże. Można zatem stwierdzić, że nienaturalne ułożenie stóp w bucie jest kolejnym czynnikiem, wpływającym na problemy ze stawami – niezależnie od tego, czy nosimy szpilki, czy też tylko pozornie bezpieczniejsze koturny. Ból kolan, ból kręgosłupa, ból lędźwi, deformacja stopy, choroba zwyrodnieniowa stawów, problemy z wrastającymi paznokciami… konsekwencji jest wiele również w przypadku noszenia koturnów.

Z amortyzacją czy bez amortyzacji? Buty dla biegaczy a ból kolan

Istnieje wiele kontrowersji wokół kwestii amortyzacji w butach dla biegaczy. Są zwolennicy biegania boso, zwolennicy biegania w butach bez amortyzacji i w końcu osoby, które bez amortyzacji nie wyobrażają sobie komfortowego oraz bezpiecznego treningu. Wszystko oczywiście zależy od samego biegacza – ile waży, po jakim podłożu biega najczęściej, jak ląduje na ziemi w biegu… Amortyzacja jest często potrzebna zwłaszcza osobom o dużej masie ciała i słabych mięśniach, które nie opanowały jeszcze prawidłowej techniki lądowania na nawierzchni oraz często decydują się na trening na twardym podłożu. Istnieje jednak przekonanie, że amortyzacja w butach może być źródłem kontuzji. Ponownie – wszystko zależy od samego biegacza i jego nawyków. Są różne stopnie amortyzacji, a profesjonalne sklepy biegowe oferują szeroki wybór butów dla biegaczy, spośród których można dobrać idealną parę, dostosowaną do swoich treningów. Rolę amortyzacji, o ile nie zostały wyposażone w nią buty, przejmuje ciało biegającego, a konkretnie – jego stawy. Ryzyko uszkodzenia stawów w wyniku biegania jest niestety dosyć wysokie. Pisaliśmy o tym w naszym artykule: Bieganie a ból stawu kolanowego – co warto wiedzieć? Ból kolana to częsta dolegliwość wśród biegaczy. Odpowiednia amortyzacja może być kluczem do udanego treningu bez bólu stawów. Warto skonsultować się z ortopedą, który oceni tak zwany stopień pronacji stopy oraz sposób chodu i biegu. Dzięki temu, łatwiej będzie dobrać odpowiednią parę butów treningowych. O tym, jaka jest rola mniejszej lub większej amortyzacji w obuwiu biegowym można przeczytać również w tekście: Amortyzacja – ile jej potrzebujesz? Choroba zwyrodnieniowa stawów to przypadłość, na którą cierpi wiele osób. Nadmierne treningi w nieprawidłowo dobranym obuwiu mogą się przyczynić do rozwoju lub zaostrzenia objawów tego schorzenia i bólu stawów.

Buty o płaskiej podeszwie – czy są dobre dla osób z chorobą zwyrodnieniową stawów?

Dobranie odpowiedniego obuwia u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów jest bardzo ważne. Ortopedzi często zalecają noszenie specjalnych wkładek, które mają pozytywnie wpływać na komfort pacjentów z bólem stawów. Buty o płaskiej podeszwie, które są odpowiednio elastyczne i dodatkowo mają dobrze dopasowane wkładki to ważny element w walce z konsekwencjami choroby zwyrodnieniowej stawów. Przede wszystkim istotne jest, aby buty były wygodne i nie przeszkadzały w lekkiej aktywności fizycznej (czyli na przykład w spacerowaniu), która jest z kolei kluczowym działaniem profilaktycznym dla pacjentów zagrożonych chorobą zwyrodnieniową stawów. Aby sprawdzić, czy jest się w grupie ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów, polecamy zajrzeć do naszego artykułu: Choroba zwyrodnieniowa stawów – czy jestem w grupie ryzyka? Dobrze dobrane obuwie nie powinno powodować lub nasilać bólu kolan. Powinno być natomiast lekkie i dobrze dopasowane – jest to ważne, ponieważ kobiety mają tendencję do kupowania zbyt małych butów. Rozmiar buta nie zawsze jest taki sam (różnice w rozmiarach wynikają nie tylko z zakupu obuwia u różnych producentów, lecz także z faktu, że długość ludzkiej stopy zmienia się z wiekiem). Na przykład proces ruchu przetoczenia stopy powinien być zawsze uwzględniany podczas zakupów, zwłaszcza w przypadku obuwia treningowego.

O czym należy pamiętać, czyli buty a ból stawów

Aby uniknąć bólu stawów, a zwłaszcza bólu kolan, warto przede wszystkim:

  • unikać częstego noszenia wysokich szpilek,
  • rzadko zakładać koturny, nawet jeśli wydają się wygodne dla stóp,
  • dopasować obuwie treningowe do swoich umiejętności, masy ciała i nawierzchni,
  • ustalić indywidualnie z ortopedą, czy w butach biegowych potrzebna jest amortyzacja,
  • dobrać specjalne wkładki, wpływające pozytywnie na pracę stawów,
  • nosić wygodne obuwie na płaskiej podeszwie, pozwalające na pełną swobodę ruchów,
  • mierzyć i kupować za każdym razem buty we właściwym rozmiarze, zamiast ciągle sięgać po ten sam numer obuwia.

Te proste działania mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia bólu kolan oraz choroby zwyrodnieniowej stawów. Warto także dodatkowo zapisać się na gimnastykę korekcyjną lub ćwiczenia indywidualne, prowadzone pod okiem fizjoterapeuty. W trakcie takich spotkań można wyeliminować błędy w postawie i chodzeniu, które dotychczas potęgowały ból stawów u pacjenta. Walka z bólem stawów to walka o lepszą jakość życia.SaveSaveSaveSave