Leki przeciwbólowe a ból stawów – jak ograniczyć spożywanie leków przeciwbólowych przy problemach ze stawami

Przeczytaj w 8 min

Osoby mające problemy ze stawami bardzo często sięgają po leki przeciwbólowe, aby zwalczyć ból stawów. Niestety – regularne przyjmowanie leków przeciwbólowych na stawy wcale nie jest najlepszym rozwiązaniem, gdyż może doprowadzić do wystąpienia efektów ubocznych. Jak zatem ograniczyć ilość spożywanych środków przeciwbólowych? I co warto stosować na stawy, kiedy bolą?


Ból stawów nie tylko wiąże się z dyskomfortem, lecz także może znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie, a czasem nawet je uniemożliwiać. Jedną z chorób, dla której charakterystyczny objaw to właśnie ból stawów, jest choroba zwyrodnieniowa stawów, zwana również osteoartrozą.

Pacjenci z chorobą zwyrodnieniową stawów sięgają po środki przeciwbólowe, aby zwalczyć ból stawów. Jednak w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów ból stawów może przybierać na sile, mimo stosowania leków z grupy NLPZ – a kiedy dojdzie do nasilenia odczuwanego bólu, najczęściej wybierane leki przeciwbólowe mogą już nie wystarczać.

Ból stawów – skąd się bierze ból stawów? Jaka jest najczęstsza przyczyna bólu stawów?

Ból stawów zawsze powinien zostać zdiagnozowany – istnieje szereg czynników, wywołujących ból stawów. Najczęstszą chorobą układu ruchu, powodującą między innymi ból stawów, jest wspomniana choroba zwyrodnieniowa stawów – rozwijając się powoli choroba zwyrodnieniowa stawów powoduje stopniowe uszkodzenie chrząstki stawowej, prowadząc w konsekwencji do znacznego upośledzenia budowy i funkcji objętego zwyrodnieniem stawu, z występowaniem dolegliwości bólowych oraz zmniejszeniem zakresu jego ruchomości. Jednakże warto pamiętać, że nie zawsze ból stawów musi być związany z wystąpieniem choroby układu ruchu.

O tym, dlaczego stawy bolą pisaliśmy już w jednym z naszych artykułów: Dlaczego stawy bolą? W przytoczonym artykule można znaleźć więcej informacji na temat źródeł bólu stawów. Aby sprawdzić, czy jesteśmy w grupie ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów, warto zajrzeć do tekstu: Choroba zwyrodnieniowa stawów – czy jestem w grupie ryzyka?

Stopień nasilenia bólu stawów. Jak zmierzyć intensywność bólu stawów?

Istnieją różne metody pomiaru natężenia bólu, w tym bólu stawów. Jedną z popularniejszych metod jest skorzystanie z tak zwanej skali numerycznej (NRS), która polega na określeniu nasilenia bólu w skali od 0 do 10, gdzie zero oznacza brak bólu, a 10 – najsilniejszy ból (1). Przy pomocy tej skali możemy ocenić, jak bardzo stawy bolą, co ułatwi postawienie diagnozy. Więcej na temat skali oceny bólu możemy przeczytać w ciekawym artykule: Skale oceny bólu.

Równie istotna jest lokalizacja bólu oraz jego typ. O ile lokalizację możemy wskazać fizycznie, o tyle typ bólu określamy przymiotnikiem, opisując swoje doznania – ból może być na przykład rwący, ostry, pulsujący lub kłujący. W przypadku bólu stawów, który jest spowodowany chorobą zwyrodnieniową stawów, często mówi się o bólu przewlekłym receptorowym. Ale jak zwalczać ból stawów? Co zastosować, kiedy stawy bolą?

Jak zwalczać ból stawów? Co stosować na ból stawów? Leki przeciwbólowe a stawy

Niezależnie od przyczyny bólu stawów, bardzo często pierwszą reakcją na wystąpienie bólu stawów jest sięgnięcie po środki przeciwbólowe, dostępne bez recepty. Nieopioidowe środki przeciwbólowe, które bez problemu można dostać w aptece, obejmują 3 kategorie substancji:

  • NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwzapalnym,
  • Paracetamol o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym
  • Metamizol o działaniu przeciwbólowym oraz rozkurczowym na mięśniówkę gładką (1)

Przyjmowanie leków przeciwbólowych powinno być dostosowane do stopnia intensywności bólu stawów i nadzorowane przez lekarza, jednak wielu pacjentów decyduje się na sięganie po leki przeciwbólowe samodzielnie, bez konsultacji ze specjalistą. W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów samo zwalczanie bólu, a nie jego przyczyny, może nie tylko nie rozwiązać problemu z bólem stawów, lecz także wywołać inne dolegliwości zdrowotne. Jakie konsekwencje niesie systematyczne sięganie po duże ilości środków przeciwbólowych?

Leki przeciwbólowe a problemy zdrowotne – czy istnieje ryzyko?

Przyjmowanie zbyt dużej ilości środków przeciwbólowych, zwłaszcza niesteroidowych leków przeciwzapalnych, może doprowadzić między innymi do problemów z żołądkiem: ból brzucha po lekach przeciwbólowych to jednak nie jedyny problem. Do każdego leku w opakowaniu zamieszczona jest ulotka, na której są wypisane możliwe skutki uboczne stosowania preparatu. Wysypka, ból głowy, zawroty głowy, nudności, zgaga i obrzęki to tylko niektóre z nich.

Stosując zbyt duże ilości środków przeciwbólowych i postępując niezgodnie z zaleceniami producenta, jeszcze bardziej narażamy się na wystąpienie wymienionych w ulotce skutków ubocznych. Co więcej, stosując lek niewłaściwie dobrany do naszych dolegliwości (na przykład stosując paracetamol do zwalczania bólu wywołanego stanem zapalnym) możemy tylko pozornie pozbyć się bólu, którego przyczyna nadal pozostanie niezwalczona. Ale czy istnieją inne metody walki z bólem stawów, niż stosowanie leków przeciwbólowych?

Jak walczyć z bólem stawów? Jak ograniczyć stosowanie leków przeciwbólowych przy problemach ze stawami?

Jeśli do tej pory systematycznie przyjmowaliśmy środki przeciwbólowe w celu zwalczenia bólu stawów, warto żebyśmy w końcu zdecydowali się na wizytę u lekarza, a następnie, pod okiem specjalisty, spróbowali ograniczyć stosowanie leków przeciwbólowych i wdrożyli inne metody zmniejszania bólu stawów. Aby to zrobić, kluczowa jest diagnoza problemu ze stawami. W tym celu należy udać się do lekarza i wykonać wszystkie zlecone badania.

Bardzo często przyczyną problemów ze stawami jest nie tylko intensywne uprawianie mocno angażującego fizycznie sportu, lecz także brak ruchu. Brak ruchu może prowadzić do otyłości – a im więcej kilogramów posiadamy, tym większe obciążenie muszą znosić nasze stawy. Aby je odciążyć, powinniśmy zdecydować się na dietę i włączenie lekkiej aktywności fizycznej, a następnie stopniowanie wysiłku. O prawidłowej diecie w chorobie zwyrodnieniowej stawów pisaliśmy już w naszym artykule: Dieta w chorobie zwyrodnieniowej stawów, a o motywacji do ćwiczeń w chorobie zwyrodnieniowej stawów można przeczytać więcej w artykule: Jak zmotywować się do ćwiczeń? Do walki z chorobą zwyrodnieniową stawów!

Jeśli jednak otyłość lub nadwaga nie jest naszym problemem, nadal istnieje szereg czynników, które mogą wywoływać ból stawów. Poza chorobą zwyrodnieniową stawów, częstą przyczyną bólu stawów jest także reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). O różnicach między chorobą zwyrodnieniową stawów a reumatoidalnym zapaleniem stawów pisaliśmy w jednym z naszych artykułów: Choroba zwyrodnieniowa stawów a reumatoidalne zapalenie stawów.

Jeżeli wykluczymy kontuzje, takie jak skręcenia i zwichnięcia stawów, możemy brać pod uwagę także inne schorzenia, wywołujące ból stawów – łuszczycowe zapalenie stawów czy też chorobę Stilla lub zespół Sjögrena. Nie należy jednak panikować – kluczowa jest diagnoza lekarska.

Ból stawów a rezygnacja ze środków przeciwbólowych. Jak radzić sobie z bólem stawów? Co zrobić, kiedy stawy bolą?

Jeśli chcemy zmniejszyć liczbę spożywanych środków przeciwbólowych przy problemach ze stawami, to koniecznie zdecydujmy się na wizytę u lekarza ortopedy. Sami jednak spróbujmy również przyjrzeć się czynnikom, które mogą potęgować dolegliwości bólowe. Zwróćmy na przykład uwagę na swoje… obuwie. Może się okazać, że nieprawidłowo dobrane obuwie potęguje u nas ból stawów. Więcej na temat nieprawidłowego doboru obuwia a problemów ze stawami można przeczytać w naszym tekście: Choroba zwyrodnieniowa stawów a dobór właściwego obuwia.

Mając na celu zwalczanie bólu stawów, możemy także zdecydować się na kąpiele lecznicze, pomocne zwłaszcza w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Więcej informacji na temat kąpieli leczniczych w chorobie zwyrodnieniowej stawów znajduje się w naszym artykule: Kąpiele lecznicze w chorobie zwyrodnieniowej stawów?

Istnieje też prawdopodobieństwo, że możemy np. nieprawidłowo uprawiać sport – poprzez błędy techniczne, przetrenowanie oraz brak rozgrzewki łatwo o problemy ze stawami i ból stawów. Więcej na temat związku aktywności fizycznej z problemami ze stawami można znaleźć w naszym tekście: Sport to zdrowie?

Jeżeli wykonujemy pracę siedzącą, zwróćmy szczególną uwagę na swoją postawę przy biurku, a także na częstotliwość krótkich przerw od siedzenia. Pamiętajmy, że ciągłe przebywanie w jednej pozycji również nie sprzyja naszym stawom – w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów sztywność oraz ból mogą się pojawić po zaprzestaniu bezruchu. Jeśli jednak powyższe metody to nadal za mało, aby ograniczyć spożywanie leków przeciwbólowych, warto wdrożyć dodatkowe środki walki z bólem stawów. Ale dlaczego warto ograniczyć akurat przyjmowanie leków przeciwbólowych?

Środki przeciwbólowe a ból stawów – dlaczego warto ograniczyć spożywanie środków przeciwbólowych?

Istnieją następujące minusy korzystania ze środków przeciwbólowych do walki z bólem stawów:

  • Efekty uboczne (w tym np. problemy z żołądkiem),
  • W wielu przypadkach zwalczanie tylko skutku (bólu stawów), a nie przyczyny (np. choroby zwyrodnieniowej stawów),
  • Możliwy wzrost tolerancji organizmu na działanie środków przeciwbólowych – konieczność zwiększania dawki leków,
  • Regularne wydawanie coraz większych kwot na środki przeciwbólowe – rosnące wydatki,
  • Brak długotrwałego efektu i faktycznego działania środków przeciwbólowych NLPZ bezpośrednio na stawy,
  • Słabsze działanie przeciwbólowe regularnie stosowanych leków NLPZ w przypadku wystąpienia innego rodzaju bólu niż ból stawów.

Właśnie dlatego bardzo ważna jest konsultacja ze specjalistą i ustalenie planu leczenia. Może się okazać, że przyjmując środki przeciwbólowe nie polepszymy swojej sytuacji zdrowotnej, a tylko zamaskujemy poważniejsze problemy ze stawami.

Ograniczenie leków przeciwbólowych a ból stawów – o czym warto pamiętać? Co na ból stawów oprócz leków przeciwbólowych?

Środki przeciwbólowe bardzo często likwidują tylko ból stawów, a nie jego przyczynę. Osoby cierpiące na chorobę zwyrodnieniową stawów powinny wybierać leki pomagające także spowolnić dalszy rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów, której objawem jest właśnie między innymi ból stawów. Takim lekiem, dostępnym bez recepty, jest na przykład Piascledine – to lek na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych, który zmniejsza proces niszczenia chrząstki stawowej i pozwala odstawić bądź ograniczyć przyjmowanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych średnio do 60 tabletek miesięcznie. Piascledine wpływa bezpośrednio i pośrednio na tworzenie składników chrząstki stawowej, ogranicza degradację składników chrząstki stawowej oraz wpływa na zmniejszenie wytwarzania substancji prozapalnych.

Sięganie po leki przeciwbólowe może nie tylko wywołać kolejne problemy zdrowotne (np. problemy z żołądkiem), lecz także nie zahamuje bólu długotrwale, przez co ból może nawracać. W dodatku nakłady przeznaczone na zakup leków przeciwbólowych będą rosnąć – organizm nabiera tolerancji na działanie wielu substancji, w tym na działanie środków przeciwbólowych. Finanse to kolejny powód, dla którego warto sięgnąć po lek, który nie tylko pozwoli nam ograniczyć ból, ale również pomoże nam spowolnić dalszy rozwój choroby.