Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego jest jednym z najczęstszych zaburzeń stawów i powoduje znaczny ból i bezruch [1]. Wielu pacjentów ma przeważnie zwyrodnienia występujące w obrębie stawu kolanowego [2]. Początkowe leczenie jest nieoperacyjne i obejmuje edukację pacjenta, zmniejszenie masy ciała, fizykoterapię i, w razie potrzeby, leki. Niestety obecnie dostępne leczenie farmakologiczne nie jest w stanie całkowicie zniwelować bólu czy w stu procentach zahamować dalszego rozwoju choroby. Inne interwencje rehabilitacyjne polegają na zmianie biomechaniki stawu kolanowego, co może wpływać na rozwój i postęp choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego [3].
Rodzaje ortez kolanowych
Poniższe, poglądowe zestawienie opiera się na produktach marki Qmed, jednej z wielu istniejących na Polskim rynku.
Orteza stawu kolanowego
Przykład:
https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/397-orteza-stawu-kolanowego
Zastosowanie:
- profilaktyka zespołów przeciążeniowych stawu kolanowego,
- zespoły bólowe stawu kolanowego o różnej etiologii,
- stany zapalne stawu kolanowego (również przebiegające z obrzękiem),
- stabilizacja i odciążenie struktur mięśniowo-więzadłowych w przypadku zmian zwyrodnieniowych,
- ochrona stawu podczas aktywności sportowych i zawodowych,
- odciążenie oraz stabilizacja rzepki [13]
Orteza stawu kolanowego stabilizująca typ: z regulacją kąta zgięcia
Przykład:
Zastosowanie:
- ostre, podostre i przewlekłe zespoły bólowe o względnie niewielkim nasileniu o różnej etiologii,
- leczenie czynnościowe urazów stawu kolanowego wymagające ograniczenia zakresu ruchu,
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu,
- wspomaganie aparatu więzadłowego stawu kolanowego [12]
Orteza stawu kolanowego stabilizująca typ: bez regulacji kąta zgięcia
Przykład:
Zastosowanie:
- ostre, podostre i przewlekłe zespoły bólowe o względnie niewielkim nasileniu o różnej etiologii,
- stabilizacja po zabiegach operacyjnych w końcowej fazie leczenia czynnościowego,
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu,
- wspomaganie aparatu więzadłowego stawu kolanowego [15]
Stabilizator stawu kolanowego
Przykład:
https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/396-stabilizator-stawu-kolanowego
Zastosowanie:
- wspomagania stawów osób starszych
Dzianina o kompresyjnych właściwościach sprzyja zmniejszeniu dolegliwości bólowych poprzez kompresję stawu. Stabilizator stawu kolanowego stosowany jest w ramach profilaktyki występowania urazu stawu [14].
S-move Orteza stawu kolanowego zamknięta
Przykład:
Zastosowanie:
- podostre, przewlekłe zespoły bólowe związane z przeciążeniami i mikrourazami aparatu więzadłowo-mięśniowego,
- choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego i związana z nią niestabilność stawu kolanowego w płaszczyźnie strzałkowej,
- stabilizacja po zabiegach operacyjnych w końcowej fazie leczenia czynnościowego (doleczanie),
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu (urazy więzadeł pobocznych-doleczanie) [16]
Motive Plus Orteza długa stawu kolanowego z regulacją kąta zgięcia
Przykład:
Zastosowanie:
- podostre i przewlekłe zespoły bólowe związane z przeciążeniami i mikrourazami aparatu więzadłowo-mięśniowego,
- choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego i związana z nią niestabilnośd stawu kolanowego,
- stabilizacja po zabiegach operacyjnych w końcowej fazie leczenia czynnościowego (doleczanie),
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu (urazy więzadeł pobocznych-doleczanie) [17]
Typów i rodzajów ortez kolanowych jest bardzo dużo, dlatego przed wybraniem odpowiedniego rozwiązania należy decyzje skonsultować z lekarzem.
Ortezy miękkie
Elastyczne, nieprzylepne ortezy zalecane są w niechirurgicznym postępowaniu z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Ze względu na łatwość użycia, brak powikłań i niski koszt powszechnie stosowane są w celu zmniejszenia bólu i ograniczeń aktywności [4].
Badania, w tym metaanalizy, z wykorzystaniem miękkiego usztywnienia stawu kolanowego wykazały natychmiastową, umiarkowaną poprawę bólu [7].
W jaki sposób ortezy zmniejszają ból?
Zmniejszenie bólu może być spowodowane stymulacją sensoryczną skóry, co prowadzi do zmniejszenia transmisji sygnałów bólowych [8]. Zakłada się również, że miękki aparat stymuluje skórne receptory mechaniczne, co skutkuje poprawą dokładności propriocepcji stawu, co może mieć wpływ na większą stabilność stawu kolanowego [5]. Poprawiona stabilność stawu kolanowego może zmniejszyć ograniczenia aktywności [9,10]. Istnieje badanie, które wykazało, że miękka orteza zmniejsza niestabilność kolana [6].
Które ortezy pomagają uśmierzyć ból?
Batool Hassan z Uniwersytetu Sułtana Kabusa w Omanie dowiódł, że miękki stabilizator jest bardziej skuteczny niż ciasny w zmniejszaniu bólu i poprawie stabilizacji kolana u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Miękka orteza zapewnia więcej nawracających bodźców dla skórnych receptorów, podczas gdy ciasny aparat zapewnia stały nacisk, do którego dostosowują się mechanoreceptory skóry [8].
Inne badanie, przeprowadzone na pacjentach z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego i niestabilnością stawu kolanowego, wykonano w Szpitalnym Uniwersytecie w Amsterdamie. Wyniki tego badania pokazują, że noszenie miękkiej ortezy znacznie zmniejszyło ból podczas chodzenia, skróciło czas do ukończenia określonego odcinka marszu a także zmniejszyło niestabilność stawu kolanowego podczas chodzenia w porównaniu z brakiem miękkiej ortezy [7].
Biorąc pod uwagę powyższe, śmiało możemy stwierdzić, że miękka orteza stawu kolanowego jest skuteczną interwencją ukierunkowaną na ból, ograniczenia aktywności i niestabilność kolana u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Stabilizatory są dobrym rozwiązaniem dla osób czynnie uprawiających sport po przebytych urazach i kontuzjach a także dla osób starszych.
Żadna z informacji przedstawionych w tym serwisie nie stanowi diagnozy ani zalecenia lekarskiego. We wszystkich sprawach zdrowotnych należy skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia
- Felson DT, Zhang Y. An update on the epidemiology of knee and hip osteoarthritis with a view to prevention. Arthritis Rheum. 1998;41:1343–1355.
- Cooke TD, Harrison L, Khan B, Scudamore A, Chaudhary MA. Analysis of limb alignment in the pathogenesis of osteoarthritis: a comparison of Saudi Arabian and Canadian cases. Rheumatol Int. 2002;22:160–164.
- Sharma L, Song J, Felson DT, Cahue S, Shamiyeh E, Dunlop DD. The role of knee alignment in disease progression and functional decline in knee osteoarthritis. JAMA. 2001;286:188–195.
- Beaudreuil J, Bendaya S, Faucher M, Coudeyre E, Ribinik P, Revel M, Rannou F. Clinical practice guidelines for rest orthosis, knee sleeves, and unloading knee braces in knee osteoarthritis. Joint Bone Spine. 2009;76:629–36.
- Bryk FF, Jesus JF, Fukuda TY, Moreira EG, Marcondes FB, Santos MG. Immediate effect of the elastic knee sleeve use on individuals with osteoarthritis. Rev Bras Reumatol. 2011;51:440–6.
- Schween R, Gehring D, Gollhofer A. Immediate effects of an elastic knee sleeve on frontal plane gait biomechanics in knee osteoarthritis. PLoS One. 2015;10:e0115782.
- Cudejko T, van der Esch M, van der Leeden M, Roorda LD, Pallari J, Bennell KL, Lund H, Dekker J. Effect of soft braces on pain and physical function in patients with knee osteoarthritis: systematic review with meta-analyses. Arch Phys Med Rehabil. 2017;
- Hall JE. Somatic sensation: I. General organisation; the tactile and position senses. In: Guyton AC, editor. Textbook of medical physiology. Philadelphia: PA: Saunders; 1996. p. 595–607.
- Schmitt LC, Fitzgerald GK, Reisman AS, Rudolph KS. Instability, laxity, and physical function in patients with medial knee osteoarthritis. Phys Ther. 2008;88:1506–16.
- van der Esch M, Knoop J, van der Leeden M, Voorneman R, Gerritsen M, Reiding D, Romviel S, Knol DL, Lems WF, Dekker J, Roorda LD. Self-reported knee instability and activity limitations in patients with knee osteoarthritis: results of the Amsterdam osteoarthritis cohort. Clin Rheumatol. 2012;31:1505–10.
- https://assets.ossur.com/library/38612
- https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/108-orteza-stawu-kolanowego-stabilizujaca-typ-z-regulacja-kata-zgiecia
- https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/397-orteza-stawu-kolanowego
- https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/396-stabilizator-stawu-kolanowego
- https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/109-orteza-stawu-kolanowego-stabilizujaca-typ-bez-regulacji-kata-zgiecia
- https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/112-s-move-orteza-stawu-kolanowego-zamknieta
- https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/373-motive-plus-orteza-dluga-stawu-kolanowego-z-regulacja-kata-zgiecia
