Wpływ miękkiej ortezy stawu kolanowego na ból u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów
Orteza kolanowa to stabilizator mający za zadanie utrzymać staw kończyny i grupy mięśniowe w konkretnej pozycji, odciążyć je lub skorygować niewłaściwe ułożenie czy pracę stawu i mięśni okołostawowych. Mnogość funkcji ortezy kolanowej pozwala na jej szerokie zastosowanie, m.in. pourazowe, pooperacyjne a także przy dysfunkcjach neurologicznych i chorobach reumatycznych. Jak działają ortezy? Czy orteza stawu kolanowego może pomóc zwalczyć ból? Jaką ortezę wybrać?
Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego jest jednym z najczęstszych zaburzeń stawów i powoduje znaczny ból i bezruch [1]. Wielu pacjentów ma przeważnie zwyrodnienia występujące w obrębie stawu kolanowego [2]. Początkowe leczenie jest nieoperacyjne i obejmuje edukację pacjenta, zmniejszenie masy ciała, fizykoterapię i, w razie potrzeby, leki. Niestety obecnie dostępne leczenie farmakologiczne nie jest w stanie całkowicie zniwelować bólu czy w stu procentach zahamować dalszego rozwoju choroby. Inne interwencje rehabilitacyjne polegają na zmianie biomechaniki stawu kolanowego, co może wpływać na rozwój i postęp choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego [3].
Rodzaje ortez kolanowych
Poniższe, poglądowe zestawienie opiera się na produktach marki Qmed, jednej z wielu istniejących na Polskim rynku.
Orteza stawu kolanowego
Przykład:
https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/397-orteza-stawu-kolanowego
Zastosowanie:
- profilaktyka zespołów przeciążeniowych stawu kolanowego,
- zespoły bólowe stawu kolanowego o różnej etiologii,
- stany zapalne stawu kolanowego (również przebiegające z obrzękiem),
- stabilizacja i odciążenie struktur mięśniowo-więzadłowych w przypadku zmian zwyrodnieniowych,
- ochrona stawu podczas aktywności sportowych i zawodowych,
- odciążenie oraz stabilizacja rzepki [13]
Orteza stawu kolanowego stabilizująca typ: z regulacją kąta zgięcia
Przykład:
Zastosowanie:
- ostre, podostre i przewlekłe zespoły bólowe o względnie niewielkim nasileniu o różnej etiologii,
- leczenie czynnościowe urazów stawu kolanowego wymagające ograniczenia zakresu ruchu,
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu,
- wspomaganie aparatu więzadłowego stawu kolanowego [12]
Orteza stawu kolanowego stabilizująca typ: bez regulacji kąta zgięcia
Przykład:
Zastosowanie:
- ostre, podostre i przewlekłe zespoły bólowe o względnie niewielkim nasileniu o różnej etiologii,
- stabilizacja po zabiegach operacyjnych w końcowej fazie leczenia czynnościowego,
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu,
- wspomaganie aparatu więzadłowego stawu kolanowego [15]
Stabilizator stawu kolanowego
Przykład:
https://qmedinfo.pl/pl/oferta/konczyna-dolna/staw-kolanowy/item/396-stabilizator-stawu-kolanowego
Zastosowanie:
- wspomagania stawów osób starszych
Dzianina o kompresyjnych właściwościach sprzyja zmniejszeniu dolegliwości bólowych poprzez kompresję stawu. Stabilizator stawu kolanowego stosowany jest w ramach profilaktyki występowania urazu stawu [14].
S-move Orteza stawu kolanowego zamknięta
Przykład:
Zastosowanie:
- podostre, przewlekłe zespoły bólowe związane z przeciążeniami i mikrourazami aparatu więzadłowo-mięśniowego,
- choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego i związana z nią niestabilność stawu kolanowego w płaszczyźnie strzałkowej,
- stabilizacja po zabiegach operacyjnych w końcowej fazie leczenia czynnościowego (doleczanie),
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu (urazy więzadeł pobocznych-doleczanie) [16]
Motive Plus Orteza długa stawu kolanowego z regulacją kąta zgięcia
Przykład:
Zastosowanie:
- podostre i przewlekłe zespoły bólowe związane z przeciążeniami i mikrourazami aparatu więzadłowo-mięśniowego,
- choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego i związana z nią niestabilnośd stawu kolanowego,
- stabilizacja po zabiegach operacyjnych w końcowej fazie leczenia czynnościowego (doleczanie),
- urazy i dysfunkcje bez konieczności unieruchomienia stawu (urazy więzadeł pobocznych-doleczanie) [17]
Typów i rodzajów ortez kolanowych jest bardzo dużo, dlatego przed wybraniem odpowiedniego rozwiązania należy decyzje skonsultować z lekarzem.
Ortezy miękkie
Elastyczne, nieprzylepne ortezy zalecane są w niechirurgicznym postępowaniu z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Ze względu na łatwość użycia, brak powikłań i niski koszt powszechnie stosowane są w celu zmniejszenia bólu i ograniczeń aktywności [4].
Badania, w tym metaanalizy, z wykorzystaniem miękkiego usztywnienia stawu kolanowego wykazały natychmiastową, umiarkowaną poprawę bólu [7].
W jaki sposób ortezy zmniejszają ból?
Zmniejszenie bólu może być spowodowane stymulacją sensoryczną skóry, co prowadzi do zmniejszenia transmisji sygnałów bólowych [8]. Zakłada się również, że miękki aparat stymuluje skórne receptory mechaniczne, co skutkuje poprawą dokładności propriocepcji stawu, co może mieć wpływ na większą stabilność stawu kolanowego [5]. Poprawiona stabilność stawu kolanowego może zmniejszyć ograniczenia aktywności [9,10]. Istnieje badanie, które wykazało, że miękka orteza zmniejsza niestabilność kolana [6].
Które ortezy pomagają uśmierzyć ból?
Batool Hassan z Uniwersytetu Sułtana Kabusa w Omanie dowiódł, że miękki stabilizator jest bardziej skuteczny niż ciasny w zmniejszaniu bólu i poprawie stabilizacji kolana u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Miękka orteza zapewnia więcej nawracających bodźców dla skórnych receptorów, podczas gdy ciasny aparat zapewnia stały nacisk, do którego dostosowują się mechanoreceptory skóry [8].
Inne badanie, przeprowadzone na pacjentach z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego i niestabilnością stawu kolanowego, wykonano w Szpitalnym Uniwersytecie w Amsterdamie. Wyniki tego badania pokazują, że noszenie miękkiej ortezy znacznie zmniejszyło ból podczas chodzenia, skróciło czas do ukończenia określonego odcinka marszu a także zmniejszyło niestabilność stawu kolanowego podczas chodzenia w porównaniu z brakiem miękkiej ortezy [7].
Biorąc pod uwagę powyższe, śmiało możemy stwierdzić, że miękka orteza stawu kolanowego jest skuteczną interwencją ukierunkowaną na ból, ograniczenia aktywności i niestabilność kolana u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Stabilizatory są dobrym rozwiązaniem dla osób czynnie uprawiających sport po przebytych urazach i kontuzjach a także dla osób starszych.
